Covid-19 Salgınının Ardından Yürürlüğe Giren Bazı Hukuki Düzenlemeler

Bu sebeple 7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 26.03.2020 tarih ve 31080 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun “Torba Kanun” kapsamında olup bir çok kanunlarda değişiklik yapılmıştır. Bunlar şu şekilde özetlenebilir;

A. YARGILAMA SÜRELERININ DURMASI
Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden, İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip
taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Fakat Torba Kanun’da bu bu sürelerin istisnaları mevcut olup bunlar şu şekilde sayılmıştır;

– Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri,

– Ceza Muhakemesine Kanunu’nda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.

– İhtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.

– İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden
sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılır ve ilan için ücret alınmaz.

B. KARŞILIKSIZ ÇEKE İLIŞKIN DÜZENLEME
7226 sayılı Kanun’la Çek Kanunun’da değişikliğe gidilmiştir. Bu kapsamda 24 Mart 2020’ye kadar verilen cezaların infazı üç ay süreyle durmaktadır.Bu tarihten itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının 1/10’u alacaklıya ödenecek. Ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine cezanın infazı tamamlanacaktır. Üç ay içerisinde çek bedelinin %10’unun ödenmesi durumunda bakiye kısım 2’şer ay arayla 15 eşit taksitle ödenecek. Ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine cezanın infazı tamamlanacaktır

C. TELAFI ÇALIŞMASI SÜRESININ ARTIRILMASI
Bilindiği gibi, zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan iki aylık süre dört aya çıkartılmıştır.

D. İŞ YERI KIRA BEDELININ ÖDENEMEMESINE YÖNELIK DÜZENLEME
7226 sayılı Kanun kapsamında İşyeri kiralarına ilişkin yeni bir düzenleme getirilmiştir. 6098 sayılı TBK’da kiracının yükümlülükleri arasında kira bedelini vadesinde kiralayan ödemekle yükümlü olduğu ve kiracı tarafından kira bedelinin vadesinde ödenmemesi durumunda kiralayan tarafından kira sözleşmesinin feshi ile kiracının kiralanandan tahliyesini talep edeceği belirtilmektedir. 7226 sayılı Kanun ile sadece iş yeri kiraları ile sınırlı olmak üzere 01.03.2020 tarihinden 30.6.2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacaktır.

E. ELEKTRIK VE DOĞALGAZ BORÇLARININ TAHAKKUKU VE KESILMESI
7226 sayılı Kanun ile Cumhurbaşkanına deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetler nedeniyle mağdur olan tüketicilerin ödemek zorunda oldukları elektrik ve doğalgaz faturalarını 1 yıla kadar erteleme hakkı tanınmıştır. Bu erteleme sebebi ile kullanıcı sadece fatura borcunu ödeyecek olup, elektirk, doğalgaz şirketleri veya bunların tedarikçilerinin finansman maliyeti ve gecikme faizi ilgili bakanlık bütçesinden karşılanacaktır.

F. İŞVERENLER ASGARI ÜCRET DESTEĞI HAKKINDA
7226 sayılı Kanunu’n 29. Maddesi ile 5510 sayılı Kanuna geçici madde eklenmiştir. Bu düzenleme ile işveren 2020 yılında da asgari ücret desteği verilecektir. 2020 yılında”asgari ücreti desteği verilecek olup aylık 2,5 TL ve aylık 75 TL İşsizlik Fonu’ndan karşılanmak üzere işverene katkıda bulunulacaktır.

G. KARŞILIKSIZ ÇEK, PROTESTOLU SENET, KREDI VE KREDI KARTLARI BORÇLARINA İLIŞKIN OLARAK SICIL AFFI
5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna eklenen Geçici 2 nci madde ile”anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin 5411 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmü uyarınca kurulan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31/12/2020 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmaması sağlanmaktadır. Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların birinci bu hüküm uyarınca mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmayacaktır.

H. KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞINDEN YARARLANILMASI
4447 sayılı Kanuna eklenen Geçici 23 üncü maddeyle, 30 Haziran 2020’ye kadar geçerli olmak üzere, yeni tip koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün (daha önce 120 gündü) hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün (daha önce 600 gündü) sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacaktır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam edecektir. Kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde, 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde belirtilen “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” nedeniyle derhal haklı fesih halleri dışında, işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekecektir. Başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacaktır. Başvuru tarihini, 31 Aralık 2020’ye kadar uzatma konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

İ. TURIZM ALANINDA GETIRILEN HÜKÜMLER
Turizm arazilerinden tahsil edilecek kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinden tahsil edilecek ecrimisillerin ödeme süreleri ertelenmiştir. 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen Geçici 25 inci maddeye göre; Kanunları uyarınca ilgili bakanlıklar
tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden; irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine veya kullanma izni verilip verilmediğine bakılmaksızın 1/4/2020 tarihi ile 30/6/2020 tarihi arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden bu faaliyetleri dolayısıyla Hazine taşınmazlarını izinsiz kullanımlarından dolayı aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri, başvuru şartı aranmaksızın altı ay ertelenir ve bu alacaklar ertelenen süre sonuna kadar herhangi bir zam veya faiz uygulanmadan tahsil edilir.

Av. Abide Gülel Birsen
Av. Acem Süleyman Alhan